วันศุกร์ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2551

โครงงานวิชาสังคมศึกษา

บทที่1

1. ที่มาและความสำคัญของโครงงาน

เนื่องจากในปัจจุบันคนไทยไม่ค่อยสนใจในวัฒนธรรมไทย เพราะมีสิ่งมาทดแทนความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย อาทิเช่น ความสะดวกสบาย เครื่องอำนวยความสะดวกต่างๆรวมไปถึงวัฒนธรรมที่คนไทยรับมาจากชาติอื่นๆจึงทำให้คนส่วนใหญ่ละเลยในส่งที่คนเฒ่าคนแก่สืบทอดมาและที่สำคัญในปัจจุบันเยาวชนไทยก็ไม่ค่อยสนใจในความเป็นอยู่ในสมัยปู่ย่าตายาย ในฐานะที่พวกเราเป็นเยาวชนไทย เราจะสืบสานวัฒนธรรมไทยให้สืบต่อไปด้วย วัฒนธรรมไทยและโบราณวัตถุ โบราณสถานทางพระพุทธศาสนานั้นในปัจจุบันนี้เหลือน้อยมากและใกล้จะสูญหายไปเพราะไม่ได้รับการบูรณะและการดูแลเอาใจใส่จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้ทั่วถึงมากนัก ดังนั้น เราต้องช่วยกันอนุรักษ์และศึกษาความเป็นมาของโบราณวัตถุและโบราณสถาน ในที่นี้เราจะศึกษาในเรื่องของสิม ศึกษาความหมายและความเป็นมาของสิม ว่าสิมนั้นมีความหมายและมีลักษณะอย่างไร มีความสำคัญและประโยชน์ต่อคนไทยอย่างไร เราจะต้องชักจูงคนไทยให้เล็งเห็นถึงความสำคัญของวัฒนธรรมไทยให้มาก อย่าให้คนไทยลืมวัฒนธรรมไทยที่ดีงามไป คณะผู้จัดทำจึงมีแนวคิดที่จะแก้ปัญหาในจุดนี้และคิดคันหาวิธีที่จะนำความรู้มาเผยแพร่ให้กับคนไทยและเยาวชนไทยได้มองเห็นและซึมซับถึงวัฒนธรรมที่งดงาม พร้อมทั้งตระหนักถึงทรัพยากรที่คงเหลืออยู่ ในฐานะที่เราเป็นเยาวชนไทยเราต้องอนุรักษ์รักษามรดกให้สืบต่อไป ดังนั้นคณะผู้จัดทำจึงได้จัดทำโครงงานการสำรวจสิม-ฮูปแต้ม มาจัดทำเป็นโครงงานเพื่อที่จะมานำเสนอและเผยแพร่ให้กับบุคคลที่สนใจและสถานที่ที่จะไปสำรวจนั้นคือ วัดป่าเรไรย์ ต.ดงบัง อ.นาดูน จ.มหาสารคาม เป็นสิมที่มีลักษณะเก่าแก่และตรงกับสิ่งที่เราจะศึกษา คณะผู้จัดทำได้เล็งเห็นว่าเป็นสิ่งที่จะสามารถนำประโยชน์และข้อมูลมาเผยแพร่ให้บุคคลหรือเยาวชนที่สนใจได้รับความรู้และประโยชน์จากโครงงานที่คณะผู้จัดทำ

2. วัตถุประสงค์
1).เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของวัดป่าเรไรย์
2).เพื่อศึกษาสิมและฮูปแต้มของวัดป่าเรไร
3).เพื่อศึกษาการใช้ประโยชน์ของสิมและฮูปแต้มของชุมชน

3.ขอบเขตการศึกษาค้นคว้า
- สถานที่ วัดป่าเรไรย์ ต.ดงบัง อ.นาดูน จ.มหาสารคาม
- ระยะเวลา 16 พ.ค.- 25 ก.ย. 2551


4. คำศัพท์เฉพาะ

1. สิม หมายถึง ขอบเขตหรืออาณาจักรที่กำหนดขึ้นเพื่อใช้ในกิจกรรมสงฆ์
2. ฮูปแต้ม หมายถึง ลวดลายบนผนังโบสถ์
3. อุโบสถ หมายถึง สถานที่ที่พระสงฆ์ประชุมกัน
4. โบสถ์ หมายถึง สถานที่สำหรับพระสงฆ์ใช้ประชุมทำสังฆกรรม
5. คามสีมา หมายถึง สิมที่ทำในบ้าน
6. อัพภันตรสีมา หมายถึง สิมที่ทำในป่า
7. อุทกกเขปสีมา หมายถึง สิมที่ทำในน้ำ
8. ลำพอง หมายถึง ส่วนประกอบช่วงบนของปั้นลมปราสาทหรือวิมาน
9. สีหน้า หมายถึง อารมณ์ท่าทางที่ปรากฏทางหน้า
10. ช่อฟ้า หมายถึง ชื่อต้นไม้ที่ติดอยู่บริเวณหน้าจั่ว รูปเหมือนหัวนาคชูขึ้นเบื้องบน
11. หางหงส์ หมายถึง ชายนุ่งที่จีบโจงลงไปเหน็บข้างหลังปล่อยให้กลีบคลี่ห้อยจากเอวเบื้องหลังลงมาถึงหว่างขาอย่างตัวพระแต่งในละครรำ
12. เชิงชาย ไม้เครื่องเรือนรูปแบนสำหรับชายคาเรือนที่ไม่มีกลอน



บทที่2
ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
http://www.dhammathai.org/watthai/watthai.php วัดในประเทศไทย

http://www.watisan.com/default.asp ข้อมูลวัดในภาคอีสาน

http://www.zansab.com/HTML/muralthai.html จิตรกรรมฝาผนังในประเทศไทย

http://www.oknation.net/blog/print.php?id=137601 จิตรกรรมฝาผนังในภาคอีสาน

http://www.m-culture.go.th/mahasarakham/budda.php ด้านศาสนาของจังหวัดมหาสารคาม

http://www.wapipathum.mahasarakham.police.go.th/web/local_data11.html ข้อมูลจังหวัดมหาสารคาม

http://www.geocities.com/taoth2001/th2002.html ข้อมูลอำเภอนาดูน

http://www.thaitambon.com/Tambon/ttambon.asp?ID=441004 ข้อมูลตำบลดงบัง



บทที่3
เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา

1. เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา
1.1 แผนที่เส้นทาง
1.2 แบบสัมภาษณ์

1. วัดป่าเรไรย์จัดตั้งขึ้นเมื่อปีพ.ศ.ใด ...........................................................................................................................................................


2. เจ้าอาวาสรูปแรกของวัดป่าเรไรย์มีนามว่าอะไร
.............................................................................................................................................................
3. วัดป่าเรไรย์มีประวัติความเป็นมาอย่างไร

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................

4.ปัจจุบันเจ้าอาวาสวัดป่าเรไรย์มีนามว่าอย่างไร

.............................................................................................................................................................
5.ปัจจุบันพระสงฆ์ที่ประจำอยู่วัดป่าเรไรย์มีกี่รูป

.............................................................................................................................................................

8.ลวดลายผนังภายในสิมใครเป็นผู้ออกแบบและแกะสลัก

.............................................................................................................................................................
9.ปัจจุบันผู้ใหญ่บ้านบ้านหนอกพอกมีชื่อว่าอะไร

.............................................................................................................................................................





10.คณะกรรมการจัดการดูแลด้านต่างๆของวัดป่าเรไรย์มีจำนวนกี่คน

.............................................................................................................................................................
11.การจัดการด้านต่างๆภายในวัดมีกี่ด้าน มีการทำงานการดูแลวัดอย่างไร

.............................................................................................................................................................
12.ภายในวัดมีจำนวนพระพุทธรูปกี่องค์

.............................................................................................................................................................
13.สิมของวัดป่าเรไรย์แตกต่างจากสิมวัดอื่นๆอย่างไร

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
14.ฮูปแต้มบนผนังของสิมมีลักษณะเด่นอย่างไร และลวดลายของภาพกล่าวถึงอะไร

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
15.วัดป่าเรไรย์นี้ได้มีการเปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาชมลวดลายของฮูปแต้มภายในสิมบ้างไหม

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
16.ตั้งแต่มีการจัดสร้างสิมขึ้นมาได้มีการบูรณะสิมบ้างไหม บูรณะกี่ครั้งและบูรณะตรงส่วนไหน

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
17.งบประมาณในการสร้างสิมใช้งบประมาณไปเท่าไหร่

.............................................................................................................................................................


1.3 กล้องถ่ายภาพ

2.ขั้นตอนการดำเนินงาน

1.ประชุมสมาชิกในกลุ่ม
2.ส่งชื่อเรื่อง
3.เขียนเค้าโครง
4.ส่งบทที่1 (หลักการและเหตุผล)
5.ส่งบทที่2(ความรู้หรือข้อมูลที่เกี่ยวข้อง)
6.ส่งบทที่3(วิธีการรวบรวมข้อมูล)
7. ออกสำรวจ
การสำรวจออกเดินทางวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2551 เวลา 09.00 น. ใช้เส้นทางหลวงอำเภอวาปีปทุม ถึงอำเภอวาปีปทุมเวลา 09.40 น. ผ่านกู่บ้านแดง อำเภอวาปีปทุม เวลา 10.00 น. เข้าถึงอำเภอนาดูน เวลา 10.10 น. ผ่านองค์การบริหารส่วนตำบลสันตรัตน์ เวลา 10.20 น.จากนั้นถึงตำบลดงบัง เวลา 10.30 น.และถึงวัดป่าเรไรย์ เวลา 10.35 น. ใช้เวลาในการเดินทางออกสำรวจ 1 ชั่วโมง 35 นาที
8. ส่งบทที่4(รวบรวมข้อมูลทั้งหมด)
9. ส่งบทที่5(สรุปข้อมูล)
10.นำเสนอข้อมูล

3. งบประมาณ

- ด้านการสำรวจ
1. ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง 500 บาท
2. บริจาคให้กับทางวัด 100 บาท
- ด้านเอกสาร
1.แบบสัมภาษณ์ 10 บาท
2. รูปเล่มโครงงาน 200 บาท
- ด้านการนำเสนอ
1. ไวนิล 190 บาท




บทที่4
ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาค้นคว้า

1.ข้อมูลจากการสัมภาษณ์
1. วัดป่าเรไรย์จัดตั้งขึ้นเมื่อปีพ.ศ.ใด
: จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2224



2. เจ้าอาวาสรูปแรกของวัดป่าเรไรมีนามว่าอะไร
: พระครูจันทรสีตลคุณ

3. วัดป่าเรไรย์มีประวัติความเป็นมาอย่างไร
: วัดป่าเรไรย์ตั้งอยู่ที่บ้านหนอกพอก หมู่ที่ 12 ตำบลดงบัง อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ 12 ไร่ อาณาเขต ทิศเหนือประมาณ-
2 เส้น 14 วา 3 ศอก จดถนนสาธารณะ มีทิศใต้ประมาณ 3 เส้น 8 วา จดเขตของราษฎร ที่ทิศตะวันตกประมาณ 2 เส้น 10 วา 2 ศอก จดถนนสาธารณะ ภายในวัดประกอบด้วยศาลาการเปรียญกว้าง 10 เมตร ยาว 20 เมตรสร้างเมื่อพ.ศ.2545 มีอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ 1 หลัง และกุฏิสงฆ์ 1 หลัง ซึ่งเป็นอาคารไม้ วัดป่าเรไรย์ตั้งเมื่อปีพ.ศ.2224 วัดนี้เป็นวัดเก่าแก่มาก ประชาชนที่อพยพมาจากสุวรรณภูมิเห็นพื้นดินอุดมสมบูรณ์จึงได้รกล้างพื้นที่ มี 2 หมู่บ้านทั้ง2หมู่บ้านคือบ้านหนอกพอกกับบ้านกระรอกแล้วจึงได้ตั้งวัดขึ้นที่บ้านหนอกพอก ซึ่งอยู่ระหว่างหมู่บ้านทั้ง 2ได้รับพระราชทาน - วิสุวคามสีมาเมื่อวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ.2460 เขตวิสุวคามสีมากว้าง 10 เมตร ยาว 15เมตร การบริหารและการปกครอง มีเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบชื่อคือรูปที่ 1 พระครูจันทรสีตลคุณ พ.ศ. 2450 -2469 รูปที่2 พระอธิการหอม พ.ศ. 2470 - 2485 รูปที่3 พระอธิการบวง พ.ศ. 2486 - 2490 รูปที่4 พระบวง พ.ศ. 2491 – 2515 รูปที่5 พระอธิการคำรินทร์ พ.ศ. 2516 - 2531 และรูปที่6 พระอธิการถวิล อภสสโร พ.ศ. 2532 เป็นต้นมา

4.ปัจจุบันเจ้าอาวาสวัดป่าเรไรย์มีนามว่าอย่างไร
:หลวงปู่ลุน ธมมทาโร

5.ปัจจุบันพระสงฆ์ที่ประจำอยู่วัดป่าเรไรย์มีกี่รูป
:3รูป


6.ลวดลายผนังภายในสิมใครเป็นผู้ออกแบบและแกะสลัก
: นายสิงห์ (ไม่ทราบนามสกุล)

7.ปัจจุบันผู้ใหญ่บ้านบ้านหนอกพอกมีชื่อว่าอะไร
: นายบุญจันทร์ ปะนาสังข์ อายุ 40 ปี

8.คณะกรรมการจัดการดูแลด้านต่างๆของวัดป่าเรไรมีจำนวนกี่คน
: คณะกรรมการจัดการดูแลด้านต่างๆของวัดมี 8 คน

9.การจัดการด้านต่างๆภายในวัดมีกี่ด้าน มีการทำงานการดูแลวัดอย่างไร
: ดูตามความเหมาะสมและความจำเป็น

10.ภายในวัดมีจำนวนพระพุทธรูปกี่องค์
: ภายในวัดมีจำนวนพระพุทธรูป 30 องค์

11.สิมของวัดป่าเรไรแตกต่างจากสิมวัดอื่นๆอย่างไร
: แตกต่างตรงที่เป็นความเก่าแก่และเป็นสิมโบราณ

12.ฮูปแต้มบนผนังของสิมมีลักษณะเด่นอย่างไร และลวดลายของภาพกล่าวถึงอะไร
: มีลักษณะเด่นคือความเก่าแก่และสร้างด้วยปูนสมัยก่อน คานไม้มีความแข็งแรง ลวดลายของภาพกล่าวถึงเรื่องรามเกียรติ์และการสู้รบของทหารในสมัยก่อน

13.วัดป่าเรไรนี้ได้มีการเปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาชมลวดลายของฮูปแต้มภายในสิมบ้างไหม
: ได้การเปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาชม

14.ตั้งแต่มีการจัดสร้างสิมขึ้นมาได้มีการบูรณะสิมบ้างไหม บูรณะกี่ครั้งและบูรณะตรงส่วนไหน
: มีการบูรณะสิมอยู่ 3 ครั้ง โดยมีการเปลี่ยนหลังคาใหม่และเทพื้นปูนบริเวณข้างๆสิมโดยรอบ

16.งบประมาณในการสร้างสิมใช้งบประมาณไปเท่าไหร่
: ในสมัยก่อนใช้งบประมาณสร้างสิมไป 500 บาท





บทที่ 5
สรุปและอภิปรายผล


1. อภิปรายผล

วัดป่าเรไรย์ตั้งอยู่ที่บ้านหนอกพอก หมู่ที่ 12 ตำบลดงบัง อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ 12 ไร่ อาณาเขต ทิศเหนือประมาณ 2 เส้น 14 วา 3 ศอก จดถนนสาธารณะ มีทิศใต้ประมาณ 3 เส้น 8 วา จดเขตของราษฎร ที่ทิศตะวันตกประมาณ 2 เส้น 10 วา 2 ศอก จดถนนสาธารณะ ภายในวัดประกอบด้วยศาลาการเปรียญกว้าง 10 เมตร ยาว 20 เมตรสร้างเมื่อพ.ศ.2545 มีอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ 1 หลัง และกุฏิสงฆ์ 1 หลัง ซึ่งเป็นอาคารไม้ วัดป่าเรไรย์ตั้งเมื่อปีพ.ศ.2224 วัดนี้เป็นวัดเก่าแก่มาก ประชาชนที่อพยพมาจากสุวรรณภูมิเห็นพื้นดินอุดมสมบูรณ์จึงได้รกล้างพื้นที่ มี 2 หมู่บ้านทั้ง2หมู่บ้านคือบ้านหนอกพอกกับบ้านกระรอกแล้วจึงได้ตั้งวัดขึ้นที่บ้านหนอกพอก ซึ่งอยู่ระหว่างหมู่บ้านทั้ง 2ได้รับพระราชทาน - วิสุวคามสีมาเมื่อวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ.2460 เขตวิสุวคามสีมากว้าง 10 เมตร ยาว 15เมตร การบริหารและการปกครอง มีเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบชื่อคือรูปที่ 1 พระครูจันทรสีตลคุณ พ.ศ. 2450 -2469 รูปที่2 พระอธิการหอม พ.ศ. 2470 - 2485 รูปที่3 พระอธิการบวง พ.ศ. 2486 - 2490 รูปที่4 พระบวง พ.ศ. 2491 – 2515 รูปที่5 พระอธิการคำรินทร์ พ.ศ. 2516 - 2531 และรูปที่6 พระอธิการถวิล อภสสโร พ.ศ. 2532 เป็นต้นมา
สิมและฮูปแต้มของวัดป่าเรย์ไรมีความแตกต่างจากวัดอื่นๆตรงความเก่าแก่และเป็นวัตถุโบราณ ประชาชนที่อยู่บริเวณรอบข้างใช้ประโยชน์ในการศึกษาประวัติและพระสงฆ์ใช้ประโยชน์โดยการใช้เพื่อประชุมทำสังฆกรรม

2. สรุปผล
1. วัดป่าเรไรย์ตั้งอยู่ที่บ้านหนอกพอก หมู่ที่ 12 ต.ดงบัง อ.นาดูน จ.มหาสารคาม สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ 12 ไร่ อาณาเขต ปัจจุบันเจ้าอาวาสวัดป่าเรไรย์มีนามว่าหลวงปู่ลุน ธมมทาโร
2. สิมและฮูปแต้มของวัดป่าเรย์ไรมีความแตกต่างจากวัดอื่นๆตรงความเก่าแก่และเป็นวัตถุโบราณ มีลวดลายฮูปแต้มที่บอกเรื่องราววิถีชีวิตของคนสมัยก่อนและการออกรบของทหาร
3. ชาวบ้านมีการใช้สิมและฮูปแต้มในทางการศึกษาประวัติความเป็นมาในสมัยก่อนและใช้ประโยชน์จากสิมในด้านกิจกรรมทางศาสนา เป็นต้น

3. ประโยชน์ที่ได้รับ
- ได้ทราบประวัติความเป็นมาของวัดป่าเรไรย์
- ได้รับความรู้จากการศึกษาสิมและฮูปแต้มของวัดป่าเรไรย์
- ได้รับความรู้และนำประโยชน์จากการศึกษาสิมและฮูปแต้มมาใช้ในชีวิตประจำวัน

4.ข้อเสนอแนะ
- ควรวางแผนการทำงานให้เป็นขั้นตอนเพื่อง่ายต่อการทำงาน
- ก่อนลงมือออกสำรวจควรประชุมสมาชิกในกลุ่มก่อนเพื่อแบ่งหน้าที่การรับผิดชอบในการทำงาน